Στη σωφρονιστική αποικία, Κάφκα (εκδόσεις Κίχλη)

Σε μια χαλαρή συζήτηση σχετικά με τα έργα του Κάφκα, ο συνάδελφός μου ο Ντιρκ μου είπε ότι o Κάφκα είχε εκδώσει ελάχιστη από τη δουλειά του όσο ζούσε. Τα περισσότερα έργα του εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του και ήταν είτε μισοτελειωμένα είτε συμπληρωμένα από άλλους. Μου πρότεινε λοιπόν να διαβάσω το “Μπροστά στο νόμο” (Vor dem Gesetz), “Tο Κτίσμα” (Der Bau) και αν άντεχα το “Στη Σωφρονιστική Αποικία” (In der Strafkolonie), τα οποία ήταν εξ ολοκλήρου δικά του έργα. To “Vor dem Gesetz” είναι αυτό που εξελίχτηκε στη “Δίκη” (Der Prozess) που το είχα διαβάσει στα εφηβικά μου χρόνια και με είχε σημαδέψει. Μου έκανε εντύπωση η ιστορία του “Der Bau”, το οποίο του είπα ότι σίγουρα θα το αναζητούσα. Καθώς η δουλειά πίεζε, ξεχάστηκα και δεν κόιταξα τίποτα περισσότερο για το “In der Strafkolonie”. Τί να εννοούσε άραγε όταν έλεγε να το διαβάσω αν αντέχω…

Το Σεπτέμβρη του 2024, επισκέφτηκα το Πεδίο του Άρεως το οποίο φιλοξενούσε την ετήσια έκθεση βιβλίου. Ο πάγκος των εκδόσεων Κίχλη μου τράβηξε και φέτος τη προσοχή. Μου αρέσει που έχουν αισθητικά πολύ προσεγμένα βιβλία, μικρού μεγέθους και βρίσκω κρυμμένα διαμάντια που άλλοι εκδοτικοί μάλλον θεωρούν ότι δεν τους συμφέρει να εκδώσουν. Κοιτώντας τους τίτλους πέφτω πάνω στο “Στη Σωφρονιστική Αποικία” του Κάφκα. Άναψε η σύναψη, θυμήθηκα τον Ντιρκ που μου είπε για αυτό το βιβλίο και το πήρα χωρίς δεύτερη σκέψη.

Πρόκειται για άλλο ένα συγκλονιστικό βιβλίο στο οποίο ένας από τους κύριους χαρακτήρες μιλά με απίστευτο θαυμασμό για μια μηχανή, που δε θα πω τι αφορά. Η αλληγορία ήταν ευθεία για εμένα, και το μυαλό μου πήγε στη Τεχνητή Νοημοσύνη που κάποιοι τη βλέπουν σαν την απόλυτη λύση σε όλα τα προβλήματα, χωρίς να βλέπουν τους κινδύνους που εμφανίζει.

Το βιβλίο είχε και ένα επίμετρο στο οποίο ανέφερε ότι το συγκεκριμένο διήγημα το διάβασε ο ίδιος ο Κάφκα σε κοινό στη Πράγα, σοκάροντας κάποιους από το κοινό σε σημείο λιποθυμίας. Δε νομίζω ότι κάποιος σήμερα θα λιποθυμήσει διαβάζοντάς το, αλλά σίγουρα θα του προκαλέσει μια ταραχή. Είναι ένα έργο που μαρτυρά ότι έρχεται από το σκοτεινό κόσμο της φαντασίας του Κάφκα, πιστό σε όλα όσα έχει ακούσει κανείς για το συγγραφέα. Με τρόπο που μόνο εκείνος ξέρει, ξεδιπλώνει τους χαρακτήρες κρατώντας όπως πάντα μια απόσταση ώστε να είναι ουδέτερος προς τα γεγονότα που εξελίσσονται. Αναμφισβήτητα αξίζει να το διαβάσει κανείς.